پایگاه خبری شاخص بازار: در حالی این روزها بانک‌های تجاری بر خلاف سیاست‌های بانکداری مشغول پرداخت وام قرض الحسنه هستند که یکی از بهترین و آسانترین شیوه دریافت تسهیلات را که سال‌های سال متقاضیان دارای مسکن با ارائه سند ملکی و خرید اوراق می‌توانستند وام جعاله یا همان تعمیرات مسکن را دریافت کنند متوقف کرده اند.
حال با گذشت حدود یک سال از اتفاق و از بهمن ماه سال گذشته برخی بانک‌ها به خصوص بانک مسکن به یکباره با یک سری دلایل نامشخص اقدام به متوقف کردن پرداخت وام تعمیرات مسکن کردند.
همه چیز از دی ماه پارسال یعنی در زمانی که قیمت اوراق مسکن (تسه) افزایش یافت آغاز شد. در دی ماه پارسال به یک باره قیمت اوراق به بالاترین میزان خود یعنی نسبت به مرداد 1401 رسید. به‌طوری که میانگین هر فقره اوراق که ارزش تسهیلاتی آن 500 هزار تومان است، در ماه اول زمستان پارسال به 130 هزار و 130 تومان رسید.
این افزایش قیمت اوراق به گونه‌ای بود که آمار مقایسه‌ای نشان می‌داد که قیمت اوراق تسه تنها در یک ماه جهش 16 درصدی داشته است.
جهش 16 درصدی قیمت اوراق مسکن در دی ماه پارسال، برای متقاضیان وام تعمیرات مسکن شاید بسیار گران تمام شد. چرا که سیاستگذاران تامین مالی مسکن با تشخیص نادرست علت و معلول این تغییر قیمت، زورشان به متقاضیان واقعی جعاله رسید.
این سیاستگذاران با این عنوان که ریشه رشد بهای امتیاز وام جعاله (تعمیرات مسکن) افزایش تقاضا است، پرداخت این تسهیلات را ابتدا محدود و سپس به طور کلی متوقف کردند.
حال با گذشت حدود یک سال از این اتفاق، اکثر متقاضیان وام جعاله در تماس با اقتصادآنلاین پیگیر دلایل توقف این وام از سوی بانک‌ها به خصوص بانک مسکن شده اند.
خبرنگار «اقتصادآنلاین» در تماس با یکی از شعب بانک مسکن در خیابان آزادی از رئیس شعبه این بانک دلایل عدم پرداخت وام تعمیرات مسکن را جویا شد.
رئیس شعبه بانک مسکن در پاسخ به این پرسش که آیا پرداخت وام جعاله مسکن برقرار است؟ گفت: از بهمن ماه پارسال به این طرف پرداخت وام جعاله متوقف شده است.
او با این عنوان که نمی‌خواهد نامش فاش شود ادامه داد: در حال حاضر قیمت هر اوراق 500 هزار تومانی حدود 105 هزار تومان است و نسبت به گذشته کاهش داشته است، اما اینکه چرا پرداخت وام جعاله متوقف است دلیل آنرا نمی‌دانیم.
رئیس شعبه بانک مسکن خیابان آزادی در پاسخ به این پرسش که سقف وام تعمیرات مسکن چقدر است؟ تاکید کرد: سقف وام جعاله مسکن 160 میلیون تومان است که آن هم با خرید اوراق میسر می‌شود. هزینه خرید اوراق جعاله این روزها برای هر برگه تسه 500 هزار تومانی حدودا 105 هزار تومان است که حدودا هزینه‌ای 34 میلیون تومانی در پی خواهد داشت.
او در پاسخ به این پرسش که بازپرداخت اقساط ماهانه تسهیلات جعاله چقدر است؟ گفت: بازپرداخت اقساط وام جعاله ماهانه 4.4 میلیون تومان است.
در سیستم بانکی برخی از بانک‌ها نیز اقدام به پرداخت وام جعاله می‌کنند که آنها نیز شرایط خاصی مثل گردش حساب بین 6 تا 9 ماه، عدم سابقه چک برگشتی و سپرده گذاری نزد بانک را برای پرداخت قرار داده اند. اما همین شرایط را نیز برخی از این بانک‌ها قبول ندارند و زیر بار پرداخت تسهیلات تعمیر مسکن نمی‌روند.
در بازار مسکن ایران، تنها راه «تامین مالی متقاضیان خرید آپارتمان و تعمیر منزل»، مدت هاست که خرید اوراق است. اما برای تولید مسکن دولتی، یک راه میان بر و بی هزینه برای سازنده‌ها وجود دارد و آن «پرداخت وام بدون نیاز به خرید اوراق و بدون نیاز به سپرده گذاری» است. این دوگانه به معنای آن است که از نگاه سیاستگذار، «تقاضای مسکن» اولویت آخر برای تامین مالی است.
این در حالی است که تجربه همه سال‌های اخیر نشان داده است، «اگر سمت تقاضا» به عنوان حلقه آخر جریان سرمایه‌گذاری ساختمانی، «از بازار خرید به‌خاطر سلب قدرت خرید» خارج شود، فعالیت این زنجیره مختل می‌شود و هر دو بازیگر اصلی رونق بخش مسکن -سازنده و خریدار- با رکود مواجه می‌شوند و آسیب می‌بینند.
شاید یکی از دلایل اصلی رکود کنونی بازار مسکن فارغ از هر گونه مسائل سیاسی و منطقه ای، همانا کاهش قدرت خرید متقاضیان مسکن از یک سو و کمبود نقدینگی در سمت سازندگان و صنعت ساختمان باشد.