بیش از یک سال از شروع ثبت نام اجباری در سامانه املاک و اسکان می‌گذرد و این در حالی است که از حدود ۲۵ میلیون خانوار تنها ۲ میلیون نفر در آن ثبت نام کرده‌اند؛ چرا که اطلاعات ۳ میلیون خانوار قبلی به دلیل هک شدن سایت، پاک شده است! از طرف دیگر قرار بود کسانی که در این سایت ثبت نام نمی‌کنند از بسیاری خدمات دولتی مثل یارانه، دسته چک و خدمات بانکی محروم شوند اما به اذعان وزیر راه و شهرسازی، کمتر دستگاهی به سامانه املاک و اسکان متصل شده است.
به گزارش شاخص بازار به نقل از ایسنا، اذعان وزیر راه و شهرسازی به هک شدن سامانه املاک و اسکان به نوعی ابهامات یک سال اخیر درخصوص اختلالات این سامانه را پاسخ داد. بعد از آنکه 19 فروردین سال 1400 ثبت نام در سامانه املاک و اسکان آغاز و اعلام شد که تمامی مالکان و مستاجران، اطلاعات سکونتی خود را در آن درج کنند چندین مرحله نام‌نویسی در این سامانه تمدید شد. در مرحله اول به متقاضیان دو ماه فرصت داده شد که از حدود 25 میلیون خانوار 3 میلیون خانوار ثبت نام کردند که به دلیل پایین بودن آمار، مرتبا فرصت نام‌نویسی در این سایت تمدید شد.
اما در شرایطی که به نظر می‌رسید اطلاعات سکونتی خانوارها کند و به تدریج در حال ثبت در سامانه است، سال گذشته به دلیل آن‌چه مسئولان «اختلال» در سامانه عنوان کردند اعلام شد بخشی از اطلاعات پاک شده و کسانی که پیش از این ثبت نام کرده‌اند باید مجددا اطلاعات خود را درج کنند.
سال 1400 سامانه املاک و اسکان در سه مرحله دچار اختلال شد. روز 19 تیرماه 1400 سامانه برای چهار هفته متوقف و 16 مردادماه بازگشایی شد. آخرین وقفه ایجاد شده نیز به 10 شهریورماه برمی‌گردد. در مقاطعی که سامانه با قطعی مواجه می‌شد مسئولان علت آن را اختلال عنوان می‌کردند. در حالی که رستم قاسمی ـ وزیر راه و شهرسازی به تازگی از هک شدن سامانه خبر داده است. برخی کارشناسان نیز بیان می‌کنند سامانه فاقد نسخه پشتیبان بوده است. به نظر می‌رسد این گزاره واقعیت دارد؛ زیرا در غیر این صورت لزومی به ثبت نام مجدد نبود.
سامانه املاک و اسکان به نشانی amlak.mrud.ir از بهمن ماه سال 1398 به منظور ثبت اطلاعات سکونتی خانوارها برای برنامه‌ریزی‌های بخش مسکن ایجاد و مردادماه 1399 به مرحله بهره‌برداری رسید. فروردین 1400 اعلام شد که خانوارها از مالک و مستاجر موظفند اطلاعات ملکی و سکونتی خود را در این سایت بارگذاری کنند. یکی از اهداف این اقدام، شناسایی واحدهای خالی از سکنه به منظور اعمال مالیات بود؛ هرچند هدف اصلی، نه اعمال مالیات بلکه دستیابی به دیتاهای قابل استناد به منظور برنامه‌ریزی‌های حوزه مسکن عنوان شد.
پس از کش و قوس‌های بیش از دو سال حدود 2 میلیون رکورد ثبت نام در سامانه املاک و اسکان درج شده است؛ در حالی که سال گذشته این رقم 3 میلیون رکورد بود. با این اوصاف به نظر می‌رسد وزارت راه و شهرسازی برای ترغیب خانوارها به منظور ثبت نام در سامانه دچار چالش شده است؛ زیرا از یک طرف برخی متقاضیان نگرانی‌های درخصوص اعمال مالیات دارند و از طرف دیگر، پاک شدن اطلاعات سامانه منجر به بی‌اعتمادی بسیاری از خانوارها به آن شده است.
پس از آغاز ثبت نام در سامانه املاک و اسکان در سال گذشته عنوان شد کسانی که اطلاعات سکونتی خود را درج نکنند با قطع بسیاری از خدمات دولتی مواجه می‌شوند. قطع شدن یارانه، عدم ارایه خدمات بانکی، عدم صدور دسته چک، تعویض نکردن پلاک خودرو و عدم ارایه انشعابات خانگی، تنها بخشی از تنبیهاتی بود که قانون‌گذار برای عدم ثبت نام در این سامانه مدنظر قرار داد. با این حال وزیر راه و شهرسازی اخیرا اعلام کرده که کمتر دستگاهی برای اتصال به آن توجه کرده است.
رستم قاسمی این را هم گفته که اطلاعات 62 میلیون نفر را در سامانه املاک و اسکان داریم و برای تمامی این متقاضیان پیامک ارسال می‌شود. طی چند ماه گذشته 600 هزار خانه خالی را شناسایی کرده‌ایم و این واحدها به سازمان امور مالیاتی معرفی شده‌اند که از این تعداد تنها 60 نفر اعتراض کرده‌اند.
ثبت نام در سامانه املاک و اسکان هم‌چنان به شکل کژدار و مریز ادامه دارد و دیگر خبری از تعیین ضرب‌الاجل نیست. با این اوصاف به نظر می‌رسد سامانه املاک و اسکان که اوایل از آن به عنوان یک ساختار برای ایجاد تحول در برنامه‌ریزی بخش مسکن یاد می‌شد، هنوز پا نگرفته دچار مشکلات اساسی شده است.