شاخص بازار - مدیراداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی توضیحاتی را درخصوص قانون جدید چک و ویژگی‌های ظاهری آنها ارائه کرد.
محمد داوودبیگی گفت: از ابتدای سال 1400، چک‌هایی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد، فرمت و قالبشان تغییر می‌کند. این تغییرات به این دلیل است که مردم این چک‌ها را از چکهای قدیمی تشخیص دهند و تفکیک کنند.
به گفته وی، چکهای جدید ویژگی‌های بسیار مهمی دارند. رنگ این چک‌ها نسبت به چکهای قدیمی متفاوت و بنفش رنگ است.
این مقام مسئول اظهار کرد: در قسمت پایین سمت چپ چک های جدید که از 1400 در اختیار مردم قرار می‌گیرد، عبارتی با این عنوان درج شده است: «کارسازی این چک، منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است».
طبق اعلام بانک مرکزی، داوودبیگی یادآور شد: صادرکننده چکهای جدید، بعد از صدور چک حتماً باید اطلاعات آن را در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت کند. برای ثبت اطلاعات در سامانه صیاد، صادرکنندگان چک راه های متنوعی را پیش رو دارند. یکی از روش‌ها استفاده از درگاه‌های بانک خود مشتری مانند همراه بانک و اینترنت بانک است. همچنین صادرکنندگان چک می‌توانند از طریق برنامک‌های پرداخت نسبت به ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد اقدام کند.
وی افزود: در حال حاضر بیش از پنج برنامک پرداخت آماده‌سازی شده است و مشتریان می‌توانند با مراجعه به سایت شاپرک، برنامک‌ها را بر روی گوشی‌های تلفن همراه خود نصب کنند.
او توصیه کرد که در فرصت باقی مانده تا ابتدای سال 1400 مشتریان با مراجعه به تارنمای شرکت شاپرک، با فهرست این برنامک آشنا شوند و با استفاده از آن امکان ثبت چک را تمرین کنند.
داوودبیگی گفت: دسته چکهای موجود در حال حاضر امکان ثبت در سامانه صیاد را دارد، مشتریان می‌توانند همین دسته چکهای موجود را به صورت اختیاری در سامانه صیاد ثبت کنند. اما دسته چکهای جدیدی که از ابتدای سال جدید با درخواست متقاضی و پس از اتمام دسته چکهای موجود در اختیار مشتری قرار می گیرد، حتماً باید در سامانه صیاد ثبت شود.
وی افزود: بانکها موظفند از ابتدای سال1400 دسته چک های با قالب جدید را در اختیار متقاضیان دسته چک قرار می‌دهند. دسته چکهای جدید باید در سامانه ثبت شوند و عملاً بدون ثبت دسته چکهای جدید در سامانه، امکان کارسازی و کارپردازی این چکهای جدید در شعب بانکها وجود ندارد. همچنین صادرکننده چک های جدید باید «تاریخ»، «مبلغ» و «دریافت‌کننده» چک را در سامانه صیاد ثبت کند. از طرفی دریافت‌کننده چک نیز باید اطمینان حاصل کند که اطلاعات چکی که دریافت می‌کند با اطلاعاتی که در سامانه صیاد ثبت شده، همخوانی دارد یا خیر و نسبت به رد یا تأیید آن اقدام کند.
به گفته این مقام مسئول، در این راستا، دریافت‌کننده چک می‌تواند به واسطه شناسه صیادی مندرج در گوشه سمت چپ بالای چکهای جدید، اطلاعات چک را بارکشی کند و متوجه شود اطلاعاتی که توسط صادرکننده در سامانه صیاد ثبت شده است با اطلاعات فیزیک برگ چک مطابقت دارد یا خیر. در این صورت و با طی این مراحل آن چک قابل وصول و انتقال است.
گفتی است؛ در حال حاضر چک موجودیتی منفعل است، بدین معناکه تا زمانی که چک به بانک برسد، صرفاً در زنجیره تبادلات بین مردم جابجا می‌شود اما در قانون جدید چک به موجودیتی فعال بدل می‌شود و هرگونه تغییر وضعیت چک در سامانه ثبت می‌شود و این‌گونه برگه چک از اعتباری نسبی برخوردار می شود. همچنین در حال حاضر سالیانه بیش از 300 میلیون برگه چک مبادله می شود.
ماده (1) قانون جدید چک به بحث چک الکترونیک اشاره دارد. چک الکترونیک، چکی است که هیچ برگه فیزیکی نداشته باشد. اما مهاجرت از چک کاغذی به الکترونیک به یک باره رخ نمی‌دهد و مردم باید کم کم به این امر عادت کنند. لذا این قانون در عین اینکه نظامی را در حوزه چکهای کاغذی ایجاد می‌کند و در همان حال بسترهای لازم را برای چک الکترونیک نیز فراهم می‌کند.