شاخص بازار- احتمال بروز خیز پنجم کرونا در هفته های آتی مطرح شده و این در حالی است که 32 شهر ایران در وضعیت قرمز، 174 شهر در وضعیت نارنجی و 242 شهر در وضعیت زرد قرار دارند. برخی بروز موج جدید را همراه با شیوع نوع دلتا ویروس کرونا می‌دانند و این پرسه زدن کرونا پشت دروازه شهرهای کشور ادامه دارد.
خیز پنجم کرونا پشت دروازه شهرها در انتظار است و احتمال این که کشور در هفته های آتی وارد این موج از کرونای جدید شود، دور از انتظار نیست. میزان سرایت پذیری ویروس کرونای هندی معروف به «دلتا» به دلیل جهش زیادی که دارد، 40 درصد بیشتر از گونه انگلیسی است. این احتمال در شرایطی مطرح می‌شود که تا روز هفتم تیر ماه، 4 میلیون و 424 هزار و 855 دوز واکسن کرونا در نوبت اول و یک میلیون و 379 هزار و 431 دوز نیز در نوبت دوم تزریق شده و مجموع واکسن های تزریق شده در دوز تا هفت روز اول تابستان به 5 میلیون و 804 هزار و 286 دوز رسیده است. اهمیت آگاهی از وضعیت کرونا در کشور باعث شده تا در این باره با "عاطفه عابدینی" دبیر کمیته علمی کشوری کووید 19 و "سیما سادات لاری" سخنگوی وزارت بهداشت، به گفت‌وگو بپردازیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانیم:
دلتا در حال قرمز کردن شهرها
گسترش ویروس کرونا از نوع جهش یافته دلتا در بسیاری از کشورها چالش تازه‌ای ایجاد کرده است. چالشی که در حال حاضر استان های جنوب شرقی و جنوبی کشورمان را نیز گرفتار کرده در حال پیش روی به استان‌های مرکز کشور است.
"عاطفه عابدینی" دبیر کمیته علمی کشوری کووید 19 درباره این نوع از ویروس جهش یافته به خبرنگار گفت: ویروس جهش یافته کرونا از نوع دلتا برای اولین بار در هندوستان شناسایی شد و این نوع از کرونا، قدرت سرایت بیشتری نسبت به نوع انگلیسی و نوع ووهان دارد. البته تعداد بیماران بستری مبتلا به این نوع از کرونا یعنی نوع دلتا به نسبت نوع ووهان افزایش پیدا می‌کند و در حال حاضر این نوع از ویروس در 80 کشور مشاهده شده است.
وی ادامه داد: در بیماران مبتلا به ویروس کرونا شناسایی شده در ووهان، معمولا علایمی مانند گلو درد یا درگیری دستگاه تنفسی فوقانی مشاهده می‌شد، اما در نوع ویروس کرونا دلتا درگیری‌های گوارشی بیشتر دیده می‌شود.
دبیر کمیته علمی کشوری کووید 19 بیان کرد: تاکنون موضوع سرایت بیشتر نوع دلتا ویروس کرونا ثابت شده و منجر به افزایش موارد بستری نیز می‌شود. تاکنون دانشمندان در جهان بیش از 4000 جهش در ویروس کووید 19 شناسایی کرده‌اند. اغلب این جهش‌ها در اسپایک ویروس رخ می‌دهد و باعث بهبود اتصال ویروس به سلول‌های میزبان می‌شود.
افزایش موارد سرپایی کرونا مثبت
هرچند هنوز وضعیت بستری به علت ابتلا به کووید 19 چندان افزایشی نشده، اما روند موارد سرپایی مثبت کرونا در هفته گذشته روند افزایشی داشته و نسبت به هفته قبل‌تر حدود 4 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
"سیما سادات لاری" سخنگوی وزارت بهداشت در این زمینه به خبرنگار گفت: در استان‌های جنوبی و جنوب شرقی شاهد افزایش روند بیماری هستیم و این وضعیت در استان هایی مانند بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد قابل مشاهده است.
وی ادامه داد: با توجه به گرم‌تر شدن هوا، عدم رعایت پروتکل های بهداشتی و همچنین عدم استفاده از ماسک، حضور بیشتر افراد در محیط سربسته و شیوع نوع جهش یافته ویروس کرونا، این روند افزایشی می‌تواند در هفته‌های آتی خیز جدیدی از بیماری را ایجاد کند.
سخنگوی وزارت بهداشت اظهار کرد: وضعیت بیماری در برخی استان‌ها پس از خیز چهارم کرونا در حال نزولی شدن بود، اما این روند نزولی متوقف شده و حتی در برخی استان‌ها اوج گرفته است و این زنگ خطری جدی محسوب می‌شود.
خیز جدید چسبیده به خیز چهارم
نکته مهم و قابل توجه خیز پنجم کرونا این است که به نظر می‌رسد بلافاصله پس از خروج از چهارم، امکان دارد که وارد خیز پنجم کرونا شویم. این در حالی است که در اولین هفته تیر ماه، 61 هزار و 293 بیمار سرپایی مثبت کرونا شناسایی شده و این میزان تقریبا برابر با تعداد بیماران شناسایی شده در چهارمین هفته اردیبهشت امسال بوده است. در واقع پس از کاهش تعداد بیماران سرپایی کرونا در هفته‌های آخر خرداد ماه، دوباره به روند صعودی بازگشتیم.
هرچند روند بیماران بستری کرونا از هفته آخر خرداد ماه تا هفته اول تیر ماه روند خطی را طی کرده و در حدود 8 هزار و 410 نفر در هفته اول تیر ماه رسیده و روند فوتی‌ها نیز کاهش اندکی به نسبت اردیبهشت ماه داشته، ولی همین افزایش روند بیماران سرپایی کرونا می‌تواند زنگ خطری جدی برای هفته‌های پیش رو باشد و احتمال خیز پنجم کرونا را پر رنگ‌تر کند.
ادامه واکسیناسیون کرونا با وجود بد عهدی خارجی ها
این در شرایطی است که روند واکسیناسیون با سرعت مناسبی پیش نمی‌رود و همان تاخیر دو هفته‌ای در واردات واکسن از چین و توقف واردات از هند و روسیه و سبد کوواکس، اختلال شدیدی در این فرآیند ایجاد کرد.
سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره این بد عهدی ها برای واردات واکسن کرونا گفت: ناگهان برخی از دوستان، واکسن را بر ما قطع کردند. دشمنان که جای خود دارد. گفتیم چرا قطع کردید؟ دوستان گفتند به دلیل شیوع بیماری در کشور خودمان، می‌خواهیم روزی 15 میلیون واکسیناسیون انجام بدهیم. گفتیم روزی 50 هزار واکسن در عالم رفاقت به ما بدهید. حتی روزی 50 هزار واکسن هم به ما ندادند. چه کسی باید این مطلب را جبران کند؟ فقط تولید داخل می‌تواند آن را جبران کند.
نمکی بیان کرد: مسیر قرارداد با دنیا را طی کرده و پیش پرداخت دادیم. مسیر کوواکس را هم پیش رفته و پیش پرداخت دادیم. تا امروز از 16.8 میلیون دوز واکسن که کوواکس به ما تعهد کرده، مقدار اندکی را ارسال کرده است. از هندی‌ها واکسن خریدیم، دادستان هند در فرودگاه دستور توقف داد. تعداد 60 میلیون واکسن با روسیه قرارداد بستیم که تا امروز یک میلیون دوز هم به ما ندادند. تعداد 20 میلیون واکسن از چین می‌خواهیم که تاکنون حدود 4 تا 5 میلیون را گرفتیم. هم زمان تولید داخلی را آغاز کردیم و دل به دریا زده و تمام پلتفرم‌های دنیا را تست کرده و راهی را رفتیم که باید در 20 سال طی کنیم. واکسنی که در ایران ساخته شده و ساخته می‌شود، کم عارضه‌ترین و موثرترین و بی خطرترین واکسنی است که می‌توان از آن اسم ببرید.
هرچند در هفته آخر خرداد ماه 1400، خبر مجوز مصرف اضطراری واکسن کوو ایران برکت منتشر شد، اما هنوز این واکسن در فرآیند واکسیناسیون به افراد تزریق نشده است. واکسن دیگری که ممکن است به زودی مجوز مصرف اضطراری خود را در ایران دریافت کند، واکسن پاستوکووک تولید مشترک ایران و کوبا است. واکسنی که اتفاقا امیدواری‌های بسیاری به آن وجود دارد.
با این حال، اگر فرآیند واکسیناسیون در کشور تسریع نشود و زمان از دست برود و در عین حال اگر خیز پنجم کرونا از راه برسد، نظام سلامت زیر فشار آن فرسوده‌تر خواهد شد. وضعیت عجیب کرونا در ماه های اخیر به سیاسی بازی ها گره خورد و در ماه های آتی هم در کش و قوس تغییر یا عدم تغییر مسوولان باید با خیز های جدید بیماری کووید 19 دست و پنجه نرم کند.