شاخص بازار- متاسفانه در بین کارفرمایان ایرانی توانایی های ذهنی کمتر مورد توجه است و معلولان به دلیل محدودیت های جسمی کمتر استخدام می شوند.
یک معلول به عنوان یک شهروند دارای حقوقی است که در بسیاری موارد نادیده گرفته می شود. یکی از نمادها بی توجهی به وضعیت شغلی آن هاست که نتیجه آن برای این قشر از جامعه، نداشتن درآمدی برای ادامه حیات و نرسیدن به استقلال مالی، عدم حضور در اجتماع و برخوردار نبودن از زندگی بهتر و سرخوردگی اجتماعی در کنار محرومیت از سلامت جسمی است.
افراد معلول در مقایسه با ساعت کاری همتایان سالم خود، از حقوق و مزایای پایین تری برخوردارند که نشان از یک تبعیض نهادینه در بین کارفرمایان دارد. اغلب، آخرین کسانی هستند که استخدام می شوند و اولین کسانی اند که از کار بیکار یا اخراج می شوند یا برای مشاغلی که نیاز به آموزش کمی دارند و فرصت های کمی برای توسعه دارند استخدام می شوند. حتی زمانی که تحصیل کرده اند، به جایگاه واقعی خود نمی رسند. امنیت شغلی معلولان بسیار پایین است و فرایند پیشرفت را کند سپری می کنند. متاسفانه در بین کارفرمایان ایرانی توانایی های ذهنی کمتر مورد توجه است و معلولان به دلیل محدودیت های جسمی کمتر استخدام می شوند.
نکته قابل توجه در این بین، علاقه معلولان به کارآفرینی است. مطالعات متعدد نشان داده معلولان، کارآفرینی را به کار برای افراد و سازمان های دیگر ترجیح می دهند و میزان کارآفرینی در بین آنان نسبت به افراد سلام بیشتر است. کارآفرینی برای معلولان مزیت های شخصیتی، اجتماعی و مالی و از مهم تر شغل و درآمد را به دنبال دارد. این مسئله به خوبی از سوی کارآفرینانی با محدودیت جسمی درک شده است اما صرف علاقه معلولان کافی نیست و باید برای کارآفرینی هرچه بیشتر آنان، زمینه سازی کرد.
پژوهشگران در یک بررسی کارآفرینی و اشتغال معلولان را در سطوح شغلی، دولتی، عمومی و شخصی بررسی کردند. آن ها در این بررسی ها به این نتیجه رسیدند که در سطح شغلی، تغییر ساختار مشاغل سنتی به نوین، آموزش مشاغل آنلاین و اینترنتی، مشاغل مبتنی بر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی و تعریف ایده ها وبازارهای جدید برای راه اندازی کسب وکارها توسط معلولان زمینه ساز کارآفرینی هرچه بیشتر آنان است. هم چنین ساده سازی شغل در بنگاه های تولیدی و خدماتی و طراحی محیط کار مناسب معلولان از دیگر اقدامات سازنده در این زمینه است. پژوهشگران توصیه کردند سمن ها و تشکل های مردم نهاد، اشتغال معلولان را از دولتمردان و همه نهادهای درگیر مطالبه کنند.
برای مطالعه بیشتر «تببین ابعاد و مولفه های موثر بر نقش دولت برای حمایت از اشتغال، ارتقا کارآفرینی افراد دارای معلولیت کشور» را بخوانید. این مقاله در نشریه بررسی مسائل اقتصاد ایران در بهار و تابستان 99 منتشر شده است.