افزایش اختلاف نظرها در پاندمی کووید ۱۹ و نبود ارتباط موثر میان اعضای خانواده‌

شاخص بازار - گوهر یسنا انزانی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در شرایط فعلی که زوجین و فرزندان اوقات بیشتری را با یکدیگر سپری می‌کنند نداشتن ارتباط موثر خود را بیشتر نشان می‌دهد. گاها به دلیل اختلاف نظرهایی زوجین شروع به مقابله با نظرات هم می‌کنند و در پی این هستند که خواسته خود را اجرایی کنند در حالی که همه افراد مثل هم فکر نمی‌کنند و بسیاری از تعارضات و اختلافات از آنجایی آغاز می‌شود که زوجین دیدگاه متفاوتی نسبت به یک موضوع دارند.
این روانشناس ادامه داد: هر کدام از زوجین منحصر به فرد است و دیدگاه و رفتار و عقیده خاص خود را دارد. همچنین زن و شوهر باید این نکته را بدانند که ایجاد اختلاف نظر منجر به تشویق تغییر و یادگیری مهارت جدید در برقراری ارتباط می‌شود و با کمک حل مسئله می‌توان اختلاف نظرها را به شکل متناسبی حل کرد.
وی همچنین معتقد است که گاهی اختلاف نظر منجر به شادی و تفریح و تنوع در زندگی می‌شود. اختلاف نظر قسمت جدایی ناپذیر اختلاف است، زوجین نباید خواسته‌های خود را رد کنند اما باید بدانند راه حل اختلاف حل مسئله است. مذاکره‌ای سالم است که حس برندگی را هم در خانم و هم در آقا ایجاد کند.
انزانی ادامه داد: مهارت ارتباط موثر مهم‌ترین عوامل سلامت و بهداشت روان است، امروزه بسیاری از مشکلات در حیطه قلمرو انسان‌ها است و بزرگترین درماندگی انسان ناتوانی در دستیابی به همکاری و تفاهم با دیگران است، فقدان مهارت در ارتباط مشکل تمام افراد و می‌تواند عامل شکست و ناکامی باشد.
به گفته این روانشناس، ارتباط موثر رمز موفقیت بسیاری از انسان‌ها در جنبه‌های مختلف اجتماعی، تحصیلی، زناشویی، تربیت فرزندان، زندگی شغلی و حرفه‌ای و عاملی موثری در پیشرفت هر فرد است. عدم برقراری ارتباط موثر از مهم‌ترین عوامل ایجاد حالت عصبانی و اختلالات روانی و رفتاری است. ارتباط در شکل کلامی و غیر کلامی شکل می‌گیرد و ارتباط موثر از قدیمی‌ترین دستاوردهای بشر است.
انزانی تصریح کرد: ارتباط از برخورد چهره به چهره آغاز و پیامد آن صحبت‌های دلنشین در جهت نزدیک‌تر شدن دو طرف به یکدیگر است. چگونگی گفتارها، در یک مسیر قرار گرفتن اندیشه‌ها، منجر به ظهور اندوخته‌های درونی فرد می‌شود بنابراین خواسته‌های درونی افراد قوت می‌گیرد و کشش احساسی بیشتر می‌شود، اعتماد بین یکدیگر، همکاری و تبادل نظر و احترام نیز افزایش می‌یابد.
وی افزود: زن و شوهر باید یکدیگر را به عنوان موجود ارزشمند بپذیرند و پیشرفت هر کدام را مانعی برای خود ندانند.
عصر حاضر عصر ارتباطات و لازم است این نکات را بیاموزیم چراکه ارتباط موثر اکتسابی است و با تکرار تمرین می‌توان آن را آموخت. از سوی دیگر تنهایی هراس همیشگی بشر است، انسان موجودی اجتماعی است بنابراین به برقراری ارتباط لازم دارد.
وی همچینن این را هم گفت که با شکل گیری ارتباط موثر سلامت روان بهبود پیدا می‌کند، منجر به سلامت روابط بین فردی می‌شود. از سوی دیگر ارتباط موثر وسیله انتقال اطلاعات به شکل متناسب با دیگران است که از طریق آن عاطفه و احساس به دیگران منتقل می‌شود، سوء برداشت‌ها و سوء تفاهمات کاهش پیدا می‌کند، خشم کاهش می‌یابد و منجر به رشد فردی و اجتماعی می‌شود.
این روانشناس معتقد است که از طریق ارتباط موثر می‌توانیم افکار خود را با دیگران در میان بگذاریم، انتظارات و خواسته‌های خود را بیان کنیم، به رشد شخصی و هویت یابی خود کمک می‌کنیم، به بهره‌وری شغلی و موفقیت برسیم و در نهایت استرس، خشم، افسردی و سایر مشکلات روحی را کاهش دهیم.
انزانی گفت: اگر مهارت ارتباط موثر را بلد نباشیم، نارضایتی از زندگی، سوءتفاهمات، ترس‌ها به ویژه ترس از تنهایی، دوست داشتنی نبودن و طرد شدن افزایش می‌یابد، اعتماد به نفس کاهش و استرس و انزوا طلبی خشم و تنفر و فشار روانی نیز افزایش پیدا می‌کند. از این رو برای کارایی ارتباط باید مطمئن شویم شنونده امکان برقراری ارتباط را دارد، خود را جای شنونده قرار دهیم و احساساتش را درک کنیم. همچنین باید انتظارات و رفتار خود از رابطه با بیان جزئیات و واضح به طرف مقابل بگوییم، به طرف مقابل و شونده نگاه کنیم، کلی گویی نکنیم و جزئیات زیادی را از صحبت حذف کنیم.
وی در ادامه به بیان مولفه‌هایی برای بهبود ارتباطات پرداخت و افزود: زوجین باید به ارتباط خود اعتماد داشته باشند، یکدیگر را بپذیرند و به صحبت‌های هم گوش کنند، مثبت گو و مثبت نگر باشند، تلاش خود را برای درک نیازهای فرد مقابل به کار گیرند، رفتارهای غیر کلامی مناسب داشته باشند، فنون همدلی را بیاموزند و حمایت از یکدیگر را اصل مهم ارتباطات در نظر بگیرند.
این روانشناس در بخش دیگر سخنان خود به تاثیر گوش دادن فعال در ارتباط میان زوجین با یکدیگر و با فرزندان اشاره و تصریح کرد: هدف از گوش دادن هدفمند کسب اطلاعات و راهنمایی گرفتن، درک افکار و احساسات دیگران، حل مشکلات، فهمیدن احساسات دیگران و حمایت عاطفی است. برای گوش دادن فعال باید به طرف مقابل نگاه کنیم، به سخنانش علاقمند باشیم، نشانه‌های کلامی و غیر کلامی طرف مقابل را درک کنیم، سعی کنیم آنچه را از صحبت‌ها گفته نمی‌شود درک کنیم، کمتر خودمان صحبت کنیم و سوالات مناسبی درباره سخنانش بپرسیم.
به گفته انزانی، تمامی کارهای ما نوعی ارتباط محسوب می‌شود، همچنین چگونگی ارسال پیام چگونگی دریافت پیام را معین می‌کند بنابراین نحوه حرف زدن دارای اهمیت بالایی است. چگونگی آغاز پیام به ما کمک می‌کند تا ارتباطات خود را بهینه کنیم و کلماتی که کلام با آن‌ها آغاز می‌شود بسیار دارای اهمیت است و ارسال پیام درست، منجر به دریافت درست پیام می‌شود. همچنین ارتباط دارای حالات و ژست‌های گوناگون است و هر پیام ساده ممکن است در جمع‌های متفاوت کاملا متفاوت ارائه شود.
این روانشناس درباره موانع ارتباطی میان زوجین و فرزندان گفت: از کلمه "چرا" استفاده نکنیم، تحقیر، انتقاد و قضاوت نکنیم، تعصب بی‌جا نداشته باشیم و دیگران را دائما مقصر ندانیم، به یکدیگر برچسب نزنیم، بجای همدردی همدلی کنیم، آمرانه صحبت نکنیم، تحسین و تایید بی‌دلیل نداشته باشیم و نصیحت و تهدید و هشدار را از سخنان خود حذف کنیم.
انزانی در پایان توصیه کرد: زوجین نباید به یکدیگر وعدهایی دهند که از آن‌ها اطمینان ندارند، به یکدیگر دروغ نگویند، نظرات خود را یکباره مطرح نکنند، طولانی صحبت نکنند و مشکلات یکدیگر را مد نظر قرار دهند. از جمله مهم‌ترین نکات این است که صحبت‌ها را با قهر ترک نکنند، از تمسخر و متهم کردن یکدیگر بپرهیزند، در اختلاف نظرها مودب باشند و در مقابل اظهارات تند یکدیگر صبور باشند. همچنین وارد مسائل حل نشده در گذشته یکدیگر نشوند و مد نظر داشته باشند که هرچقدر رفتار، انتظارات رفتار و احساسات خو را بیشتر بشناسیم می‌توانیم ارتباط موثری داشته باشیم. این مهارت نیازمند صبر و تمرین است.
انتهای پیام