شاخص بازار - در جریان مسائل پیش آمده در رابطه با صادرات فرش و مشکلاتی که عاملی برای کاهش این کالای صادراتی ایرانی شده است بعد از جلساتی که اخیرا بین فعالان این صنعت ومسئولان مربوطه برگزار شد، به تازگی مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک ایران- در مکاتبه ای با علیرضا رزم حسینی- وزیر صنعت و معدن و تجارت(صمت) - گزارشی از وضعیت صادرات فرش دستباف ایرانی ارائه کرده و در آن با اشاره به برخی عوامل کاهش صادرات فرش پیشنهادهایی برای ترمیم وضعیت موجود مطرح کرده است.
صادرات فرش در سال 72 در اوج بود
در این مکاتبه با اشاره به اهمیت و جایگاه فرش دستباف ایرانی در بین اقلام صادراتی اعلام شده که صادرات این کالا درسال 1372 به اوج خود رسیده و حدود دو میلیارد دلار بوده و برای پنج تا هفت میلیون نفرشغل ایجاد کرد، اما به تدریج کاهش صادرات اتفاق افتاده؛ به طوری که به حدود 240 میلیون دلار درسال 1397 و پس از اعمال تحریم ها به 70 میلیون دلار در سال 1398 و 1399 به حدود 50 میلیون دلار رسیده است.
عوامل موثردر کاهش صادرات
وی همچنین به عوامل موثر در کاهش صادرات فرش ایرانی اشاره داشته و گفته که وجود رقبای جدی، تحریم‌های متعدد علیه صادرات، عدم ارائه تسهیلات صادراتی به صادر کنندگان از جمله جوایز صادراتی و یا وامهای کم بهره، وضعیت پیمان ارزی، وجود قوانین و مقررات بازدارنده و همچنین گرانی مواد اولیه تولید فرش، در این جریان موثر بوده است.
معاون فنی گمرک ایران در مکاتبه خود با وزیر صمت به چند راهکار اشاره داشته که در اهم آن می‌توان موضوع ارز را مورد توجه قرار داد.
صادرات فرش دستباف را از برگشت ارز حاصل از صادرات معاف کنید
وی گفته که با عنایت به میزان ناچیز صادرات فرش دستباف در حال حاضر و به منظور حمایت از هنر ملی کشور و اشتغال زایی پیشنهاد می‌شود که صادرات فرش دستباف ایرانی از برگشت ارز حاصل از صادرات معاف شود.
شرایط برگشت افراد مجرب و ورود موقت فرش خارجی را فراهم کنید
موضوع دیگر این گونه از سوی معاون فنی گمرک مطرح شده که پس از صدور فرش دستباف نیاز به خدمات پس از فروش وجود دارد و به دلیل مشکلات لزوم اخذ تضمین جهت ورود موقت این گونه فرش‌ها عملا صرفه اقتصادی برای استفاده از این ظرفیت بالقوه از بین رفته است ولی در صورت ارائه تسهیلات لازم برای تعداد زیادی از افراد مجرب که اکنون در کشورهای دیگر از توان آنها استفاده می‌شود امکان استمرار فعالیت در کشور فراهم خواهد شد؛ از سویی و با ایجاد این تسهیلات امکان ورود موقت فرش‌های خارجی نیز میسر و درآمد ارزی مناسبی به همراه ایجاد اشتغال پایدار برای بخشی از اقشار جامعه فراهم می شود که پیشنهاد می شود این موضوع مورد پیگیری قرار گیرد.
یک پیشنهاد در مورد فرش های برگشتی
در بخش دیگری به تشریفات واردات فرش‌های صادراتی برگشتی اشاره و اعلام شده است که با توجه به اینکه فرش های صادراتی غالبا به صورت مستمر صادر و یا برروی فرش‌های نو عملیاتی مانند شسته شدن و یا رنگ برداری جهت رعایت سلیقه بازار هدف انجام می‌شود در زمان برگشت عملا تشخیص "عین" بودن فرش‌ها و احراز مطابقت آنها با پروانه‌های صادراتی میسر نیست و یا این که ممکن است فرش‌هایی در سنوات قبل به خارج صادر و به دلیل انبار شدن در انبار و عدم فروش پروانه صادراتی آنها در دسترس نباشد. از این رو گمرک پیشنهاد کرده که واردات فرش دستباف ایرانی پس از احراز تولید در ایران بدون نیاز به ارائه اسناد صادراتی مربوطه و با اخذ 5 درصد ارزش کالا به منظور تسویه جوایز و تسهیلات احتمالی متعلقه در زمان صادرات امکان پذیر باشد.
