به گزارش شاخص بازار به نقل از ایسنا، برنامه تلویزیونی غیرمحرمانه با موضوع «صنعت خودرو در ایران» با حضور عضوکمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی، یک استاد دانشگاه و یک کارشناس خودرو و منتقد، چهاردهم اسفندماه پخش شد.
بزرگترین ایراد صنعت خودرو نوسانات و تناقضات سیاستگذاری است
امیرحسن کاکایی - استاد دانشگاه در این برنامه درباره کیفیت خودرو داخلی اظهار کرد: در حال حاضر صنعت خودرو مانند بسیاری از صنایع دیگر با چالش تیراژ تولید روبه روست و قطعا از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست.
وی افزود: در فرآیند تولید خودرو با سه نوع واریانس روبرو هستیم که باعث نوسان کیفیت و عدم قطعیت و عدم اطمینان پذیری کالا می شود و در نهایت کاهش تیراژ به کیفیت وابستگی دارد.
کاکایی اضافه کرد: در وضعیت کنونی برای صنعت خودرو نمی توان کاری کرد، صنعتی که 10 سال است در حال زیان دادن است و به نوعی سرمایه از تولید داخل فراری بوده و در نتیجه روز به روز خطوط تولید مستهلک‌تر می شود.
وی با بیان اینکه در مقاطع مختلف تاریخی در صنایع مختلف از جمله صنعت خودرو به تناقض سیاست گذاری رسیدیم، عنوان کرد: ما نمی دانیم از صنعت خودرو چه می خواهیم و صنعت خودرو خوب چیست.
کاکایی خاطرنشان کرد: به ایران خودرو و سایپا نمره بالای 15می دهم و دیگر خودروسازان با توجه به چارچوب قوانین عالی عمل کرده اند و بیشتر بهره برداری را کرده اند.
وی تاکید کرد: در حال حاضر بزرگترین ایراد صنعت خودرو نوسانات و تناقضات سیاستگذاری است که برای حل آن تلاشی نمی شود.
وی افزود: سیاستگذران در صنعت خودرو در ابتدا باید تکلیف خود را مشخص کنند که از صنعت خودرو چه می خواهند. تمام اتفاقات موجود در بستر قوانین کشور رخ می دهد، اگر تعداد شرکت های تو در توی سایپا و ایران خودرو بسیار است، در جلسات به تدریج رخ داده و در چارچوب بستر قوانین بوده است.
کاکایی اضافه کرد: براساس مطالعات انجام شده، بیش از 23 نهاد دولتی و حاکمیتی در رگولاتوری صنعت خودرو بدون داشتن مسئولیت مناسب دخالت دارند.
وی با تاکید بر اینکه باید ثبات سیاست گذاری داشته باشیم، افزود: نه تنها دولت بلکه در سطح نظام که شامل مجلس شورای اسلامی و انواع سازمان های نظارتی باید به تشکیل یک کمیته یا شورا بپردازند و در این راستا به توافق برسند و از این صنعت به معنای تصدی گری دل کند و سیاستگذاری صورت بگیرد.
نبودن صنعت خودرو از بودن آن بهتر است
فربد زاوه - کارشناس خودرو و منتقد هم با اشاره به اینکه صنعت خودرو در ایران به بنگاه تغییر پیدا کرده است، گفت: نبودن صنعت خودرو از بودن آن بهتر است.
وی افزود: اشتغال، ارزبری و خودکفایی هیچ کدام در صنعت خودرو رخ نداده است. هیچ کدام از ارزش‌هایی که برای صنعت خودرو تعریف شده بود، قابلیت دسترسی ندارد. به دلیل اینکه تمامی هزینه آن را می بایست مصرف کننده بپردازد.
زاوه همچنین گفت: تنظیم بازار باید بواسطه بازار صورت بگیرد و واردات و صادرات باید از همدیگر جدا شود. باید بازار تولید را از بازار مصرف جدا کرد و مصرف کننده ایرانی باید در انتخاب خود آزاد باشد. تمام کشورهایی که مانند ایران در چاله صنایع ناکارآمد بودند، به این امر پرداختند.
نقش دولت تنها باید حمایتی و نظارتی باشد
لطف اله سیاهکلی - عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی هم اذعان کرد: تولیدی که منجر به رضایتمندی مردم شود باعث ایجاد اعتماد، اعتبار و احترام خواهد شد.
وی با بیان اینکه در سیاستگذاری صنعت خودرو دچار مشکل هستیم، افزود: چرا وزیر صمت یا دولت که باید سیاستگذار باشد و هدف تعریف کند و به حمایت بپردازد در جایگاه تولید کننده تصمیم گیری می‌کند.
سیاهکلی عنوان کرد: اگر جلب رضایت مردم هدف است، باید خواسته مردم را بدانیم. اگر مردم ناراضی هستند باید نظر مردم را جلب کنیم. به نظر می رسد دولت به معنای سیاستگذار مقصر است و تولید کننده خودرو نیز پشت این سیاستگذاری ها نیز بی تقصیر نیست و از این سیاستگذاری ها سوءاستفاده کرده است. بنابراین باید به دولت گفت که جنابعالی تصدی گر و تولیدکننده نیستید، پس خواهشا به جای تولید کننده حرف نزنید.
وی با بیان اینکه دولت متناسب با میزان سهام خود اعمال قدرت نمی کند، افزود: دولت در صنعت خودرو اگر یک درصد هم دارای سهام باشد صد در صد اعمال قدرت می کند. به چه دلیل دولت باید سهام دار خودرو باشد جز اینکه در آن سوءاستفاده هایی نهفته است و در آن ابزار قدرتی برای پیشبرد اهداف خود باشد. بدون شک با این روش نمی توان به خودرویی خوب رسید.
سیاهکلی با تاکید بر اینکه مجلس بسیار جدی است و دولت نیز تا حدی متقاعد شده که از صنعت خودرو کنار بکشد و تنها نقش حمایتی و نظارتی داشته باشد، بیان کرد: مقام حامی و ناظر نباید خود تولید کننده و سهام دار باشد. در زنجیره مدیریت اگر همه حلقه های مدیریت دست یک نفر باشد، حتما فساد ایجاد می شود و مشکل ایجاد خواهد شد. بیش از 30 سال است که دولت مسئول تولید، قیمت گذاری و نظارت بوده و در نتیجه به جایی نرسیده ایم. بنابراین؛ این سیاست حتما غلط است و بدون شک مجلس در زمینه حل این مشکل تلاش خواهد کرد.
وی افزود: دولت باید سهام خود را واگذار کرده و خودروساز با مدل عرضه و تقاضا و بازار رقابتی به فعالیت بپردازد. اگر نتوانیم این فرمول را در هر تولیدی اجرا کنیم و به صادرات نپردازیم نه تنها صنعت خودرو بلکه هر تولید دیگری با شکست روبه رو خواهد شد. بنابراین؛ تولید باید قدرت ورود در بازارهای جهانی را داشته باشیم.
سیاهکلی معتقد است که اگر تولید در بازارهای جهانی حضور پیدا نکند، تولید محکوم به شکست است. تولید نمی تواند با مصرف داخلی اداره شود و امکانپذیر نیست.
وی با اشاره به اینکه خودروساز تاکنون خلاف سیاست‌های کلان عمل کرده است، عنوان کرد: خودروساز از مدیریت دانش بهره نبرده است که اگر داشت آیا نمی توانست پلتفرم مشترک داشته باشد یا از شرکت های دانش بنیان کشور استفاده کند، یا این سوال پیش می آید که چرا قرارگاه اتاق فکر برای مقابله با تحریم ایجاد نشد. خودروساز در مقابل تحریم مدیریتی نکرده است که اگر کرده بود دچار بحران نمی شد.
سیاهکلی اضافه کرد: خودروساز ما هنوز دنبال این است که پلتفرم داخلی داشته باشد لیکن توانایی انجام آن را نداشته است. سیاست ها و مدیریت خودروساز و سیاست های دولت در کنار هم قرار گرفته و خودرو را بی کیفیت کرده، جیب مشتری را خالی کرده و جان او را به خطر انداخته، سبب آلودگی هوا شده و مصرف سوخت را بالا برده است.
وی گفت: در صنعت خودروسازی صادرات و واردات، عرضه و تقاضا، کیفیت و رقابت کلید واژه های اصلی ما هستند که بدان باید پرداخت.
سیاهکلی همچنین با بیان اینکه خودروسازی نباید تعطیل شود، بلکه باید به اصلاح آن پرداخت، گفت: صنعت خودروسازی نه با مدل دولتی بلکه به معنای واقعی کلمه با واگذار کردن به بخش خصوصی اصلاح شود.
وی بیان کرد: دولت بدون فوت وقت باید از صنعت خودروسازی بیرون آید و سهام خود را واگذار کند. اما باید دقت داشت که در واگذاری اهلیت مهم است.
سیاهکلی افزود: هنگامی که بازار رقابتی شود، کیفیت افزایش و قیمت کاهش می یابد و این قائده مختص هر کالای در بازار است و تنها مخصوص صنعت خودرو نیست.
وی اضافه کرد: باید از صنعت خودرو به دلیل آلاینده بودن عبور کنیم و به سراغ صنایع برقی و هیدرولیک برویم. متاسفانه مکانیزم روش مدیریتی در حوزه خودرو غلط و ساختار آن دارای اشکال است و نتوانستیم هزینه و فایده صنعت خودروسازی را تنظیم کنیم.
سیاهکلی از دولت درخواست کرد که دولت امر نظارت و حمایت صنعت خودروسازی را برعهده بگیرد و به حمایت تولید بپردازد.